Bệnh tự miễn và những hiểu lầm nguy hiểm cần xóa bỏ

Bạn có biết hàng triệu người Việt Nam đang sống chung với các bệnh tự miễn như lupus, viêm khớp dạng thấp hay Hashimoto? Theo yeukhoahoc.edu.vn, hiểu lầm về bệnh có thể gây kỳ thị, trì hoãn điều trị và ảnh hưởng tâm lý nghiêm trọng. Hôm nay, mình sẽ cùng bạn làm rõ 4 hiểu lầm phổ biến nhất.

Bệnh tự miễn là do “nghiệp chướng” hoặc tâm lý yếu đuối

Đây là quan niệm khiến mình bức xúc nhất. Nhiều người vẫn tin rằng lupus, viêm khớp dạng thấp là do “trước đây làm ác” hoặc “tâm không vững nên mới bị tự miễn”. 

Thực tế khoa học hoàn toàn ngược lại:

• Bệnh tự miễn xảy ra khi hệ miễn dịch nhầm lẫn tế bào lành mạnh của chính cơ thể là “kẻ thù”
• Có yếu tố di truyền rõ rệt (HLA-B27, HLA-DR4…)
• Kích hoạt bởi virus, stress nặng, tiếp xúc hóa chất, thay đổi nội tiết (mang thai, mãn kinh)
• Không liên quan đến “tâm lý yếu” – nhiều vận động viên chuyên nghiệp, bác sĩ, kỹ sư vẫn mắc bệnh

Bệnh tự miễn là “bệnh lười biếng”, giả vờ để nghỉ làm

Mình từng nghe câu: “Nó trẻ khỏe mà suốt ngày kêu mệt, chắc lười làm”. Đây là lời nói cực kỳ tổn thương. Thực tế người bệnh tự miễn thường trải qua:

Triệu chứng thực tế	Nhiều người hiểu lầm thành
Đau khớp dữ dội cả ngày đêm	“Chắc làm biếng không muốn đi làm”
Mệt mỏi kinh niên, nằm là ngủ	“Ngáp hoài chắc ngủ ít tối qua”
Sốt nhẹ liên tục, rụng tóc từng mảng	“Chắc ăn kiêng giảm cân nên vậy”
Đầu óc mù sương, không tập trung	“Hay than vãn, làm việc gì cũng ngại”

Bệnh tự miễn là bệnh hiếm, chỉ vài người xui xẻo mới bị

Thực tế theo Hội Cơ xương khớp Việt Nam năm 2024:

• Viêm khớp dạng thấp: khoảng 0,5–1% dân số → hơn 500.000 người Việt đang mắc
• Lupus ban đỏ hệ thống: 50–100 ca/100.000 dân → ít nhất 50.000–100.000 người
• Viêm tuyến giáp tự miễn: 5–10% phụ nữ sau sinh
• Tổng cộng các bệnh tự miễn ảnh hưởng đến gần 5–8% dân số toàn cầu

→ Không phải “xui xẻo” mà là nhóm bệnh phổ biến thứ 3 sau tim mạch và ung thư.

Uống thuốc Đông y, ăn kiêng là khỏi hẳn, không cần Tây y 

Đây là hiểu lầm chết người nhất. Nhiều người bỏ thuốc ức chế miễn dịch để chuyển sang “thảo dược giải độc”. Hậu quả:

• 2023–2024: nhiều ca lupus nặng biến chứng suy thận cấp vì ngưng thuốc đột ngột
• Thuốc sinh học (Rituximab, Belimumab…) giúp 70–80% bệnh nhân đạt lui bệnh
• Đông y chỉ hỗ trợ giảm triệu chứng, không thay thế được điều trị đích

Hãy nhớ: bệnh tự miễn hiện nay chưa chữa khỏi hoàn toàn nhưng kiểm soát rất tốt nếu tuân thủ điều trị hiện đại.

Viết đến đây, mình chỉ mong một điều: lần tới khi nghe ai đó nói “Nó bị tự miễn chắc kiếp trước làm nhiều chuyện xấu”, bạn sẽ là người lên tiếng sửa sai. Cập nhật thêm kiến thức chính xác mỗi ngày tại Tin tức khoa học nhé!